3.5 Financiering

1.Liquiditeitspositie Lange liquiditeiten

1a Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille opgenomen gelden
Onderstaande tabel geeft een overzicht van het totale langlopend geleende bedrag, onderverdeeld in geleende bedragen voor eigen voorzieningen en geleende bedragen door verstrekt aan derden. De geleende bedragen en door verstrekt aan derden zijn met name voor Grondexploitatie Maatschappij Vroondaal C.V. en de St. Jacobusstichting (zie tabel 'verstrekte leningen aan derden per instelling').

Er zijn in 2020 vier langlopende 20-jarige (lineaire) leningen met uitgestelde storting (zogeheten forwards) aangetrokken. In totaal is in 2020 voor € 650 mln. aan leningen afgesloten (€ 300 mln. met storting in 2022, € 150 mln. met storting 2023 en € 200 mln. met storting 2024) tegen gemiddeld 0,46%. (zie ook 'Treasury-ontwikkelingen'). Deze nieuwe leningen zijn verwerkt in onderstaande tabel en de gemeentelijke liquiditeitsprognose. Twee van deze leningen, totaal € 300 mln. met een gemiddeld percentage van 0,391%, worden in 2022 gestort. Door de afgesloten forwards is de gemiddelde portefeuillerente Opgenomen leningen aanzienlijk afgenomen. 

1b Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille uitgezette gelden

Conform de Richtlijn leningverstrekking en garantieverlening is de gemeente zeer terughoudend bij het verstrekken van leningen en garanties aan derden. Optreden als bankier is immers geen primaire taak van de gemeente. De gemeente treedt alleen op als “lender of last resort”, dat wil zeggen dat er alleen leningen aan derden worden verstrekt als er geen alternatieven meer zijn. Een derde moet daarbij kunnen aantonen dat zelfstandig, dat wil zeggen zonder tussenkomst van de gemeente, geen financiering kan worden verkregen. Bovendien moet er een maatschappelijk belang bij de lening zijn. Zowel leningen en garanties aan derden mogen alleen marktconform verstrekt worden.

Afloop van hoofdsommen
Ultimo 2022 heeft de gemeente € 90, mln. langlopend uitgeleend tegen gemiddeld 3,62%, ultimo 2023 € 81,3 mln. tegen 3,63%, ultimo 2024 € 72,2 mln. tegen 3,64% en ultimo 2025 € 63,9 mln. tegen 3,65%.

Jaarlijks wordt op basis van risico inschatting van iedere individuele lening de voorziening voor langlopende leningen bepaald. Deze wordt onder meer berekend op basis van de BASEL II-norm. Indien er 100% zekerheden zijn gesteld wordt geen voorziening gevormd. Zo nodig worden op basis van een risico-inschatting afwijkende percentages toegepast. De voorziening langlopende leningen bedraagt in 2022 € 1,0 mln. en wordt voldoende geacht om eventuele risico’s in de portefeuille op te vangen.

1c Gegarandeerde geldleningen
De afgelopen decennia heeft de gemeente aan diverse maatschappelijke sectoren borgstellingen verleend voor investeringen in hun materiële activa. Het gaat om maatschappelijk relevante investeringen met een publiek belang. De gemeente Den Haag loopt risico wegens het afgeven van garanties voor leningen die banken aan derden hebben verstrekt. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de door de gemeente afgegeven gegarandeerde geldleningen.

* de stand per 1 januari 2022 en 31 december 2022 is gebaseerd op de saldo opgave van de BNG per 31 december 2020. Het gaat hierbij om de garantstellingen aan rechtspersonen. De raad heeft in juli 2021 (RIS 309381) ingestemd met een nieuwe achtervangovereenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Woningcorporaties trekken leningen aan om het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen te financieren. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) staat hiervoor borg. Dit betekent dat de betalingsverplichtingen (rente en aflossing) van de lening overgenomen wordt, mocht de corporatie daar zelf niet meer aan kunnen voldoen. Door borg te staan voor leningen kunnen woningcorporaties goedkoper leningen aantrekken.

Voorziening
Van de totaal uitstaande garanties is voor € 0,4 mln. extra zekerheid verkregen door het recht van 1e hypotheek (verpleeg- en zorginstellingen). Voor de overige uitstaande garanties is geen zekerheid verkregen, waardoor het risico in geval de gemeente wordt aangesproken hoger is. Bij de berekening van de voorziening is hiermee rekening gehouden. De totale voorziening in 2022 komt uit op € 0,1 mln.

 1d Geplande Lange financieringspositie 2022 (langer dan één jaar)
De financieringspositie ultimo 2022 is als volgt opgebouwd:

Per ultimo 2022 is er een financieringsbehoefte van € 5 mln.. Medio 2020 zijn voor de toen verwachte financieringsbehoefte en toekomstige reguliere investeringen en aflossingen op de langlopende leningen vier langlopende 20-jarige (lineaire) leningen met uitgestelde storting (zogeheten forwards) aangetrokken van totaal € 650 mln. (zie ook 'Treasury-ontwikkelingen').
Naast deze opgenomen leningen zal afhankelijk van de liquiditeits- en financieringsontwikkelingen worden bekeken of er nog aanvullende maatregelen genomen moeten worden voor de lange financieringsbehoefte.