Cultuur en bibliotheek

Subsidieregeling meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2021- 2024 (RIS 303155)
Het cultuurbeleid wordt in 2022 uitgevoerd volgens het meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2021–2024 (RIS 306137). Het jaarlijkse budget hiervoor bedraagt € 58 mln. Hiervan is jaarlijks € 0,48 mln. beschikbaar voor cultuureducatie voor het basisonderwijs en € 0,1 mln. voor een stevige cultuuranker- en openluchttheaterfunctie (motie D8. D66).

Evaluaties
Medio 2022 is de uitkomst bekend van de evaluatie van de bedrijfsvoering van enkele instellingen. Zij hebben subsidie toegekend gekregen voor 2023-2024 onder voorwaarde dat ze de bedrijfsvoering verbeteren (D.21 GL).

In 2022 zijn ook de resultaten bekend van het evaluatieonderzoek MJB (motie D.7 HSP, D15. NIDA
en D16. CU SGP). De uitkomsten worden verwerkt in het nieuwe beleidskader Kunst en cultuur 2025-2028.

Subsidieregeling stimuleringsregeling Cultureel Ondernemerschap
De stimuleringsregeling Cultureel Ondernemerschap (RIS 301936) versterkt het cultureel ondernemerschap van Haagse cultuurinstellingen. De gemeente verstrekt subsidie voor activiteiten die bijdragen aan betere bedrijfsvoering van culturele instellingen. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe manieren van inkomstenverwerving en een beter evenwicht in de financieringsmix. Voor deze regeling is in 2022 € 0,3 mln. beschikbaar.

Subsidieregeling Haagse kunst- en cultuurprojecten
De nieuwe subsidieregeling Haagse kunst- en cultuurprojecten (RIS 307362) is een samenvoeging van 2 oude regelingen: Culturele projecten en Culturele Activiteiten Broedplaatsen. De subsidie is voor professionele cultureel-kunstzinnige activiteiten. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen een snelloket voor experimenten en onderzoek en projecten met een publieksgericht karakter. Kunstenaars of instellingen kunnen 3 keer per jaar subsidie aanvragen. Voor deze regeling is in 2022 € 1,13 mln. beschikbaar.

Broedplaatsen
In 2022 heeft de gemeente broedplaatsenbeleid (RIS 306133) voor alle kunstdisciplines. Broedplaatsen zijn inspirerende werk- en oefenruimten voor zowel individuele kunstenaars als groepen. Voor de uitvoering is € 0,2 mln. jaarlijks beschikbaar.

Herstel na corona
De gemeente blijft in 2022 de culturele sector ondersteunen na de coronacrisis. De steunpakketten hebben onherstelbare schade kunnen voorkomen. Desondanks is aandacht voor de cultuursector ook in 2022 nodig. Instellingen hebben niet geïnvesteerd in programma’s, personeel is ontslagen, het internationaal toerisme is sterk gekrompen en een deel van het publiek is terughoudend bij het samenkomen in groepen.

Noodzetel
Het college bereidt een raadsvoorstel voor dat medio 2022 wordt ingebracht. Het gaat om een investering van circa € 2,6 mln. in de Noodzetel. Het mes snijdt aan 2 kanten: hier komt uitbreiding voor het gemeentearchief plus oefenruimtes voor muziek.

Kunst in de openbare ruimte
In Den Haag maken ruim 500 kunstwerken deel uit van de openbare ruimte. Deze kunstwerken zijn via een website grotendeels toegankelijk gemaakt voor bewoners en bezoekers. In 2022 worden extra kunstwerken aan de website toegevoegd en wordt het beheer van de kunst in de openbare ruimte verbeterd. Voor inwoners wordt duidelijker bij wie zij moeten zijn voor initiatieven voor kunst in de openbare ruimte, voor meldingen van schade aan kunstwerken.

Cultuureducatie
In 2022 gaat de gemeente verder met het ondersteunen en stimuleren van cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs. Nieuw in 2022: cultuureducatie voor jonge kinderen vanaf 2,5 jaar en cultuureducatie voor leerlingen in het middelbaar beroepsonderwijs.

Dit jaar begint een nieuwe tranche voor de landelijke matchingsregeling Cultuureducatie met kwaliteit voor het primair onderwijs. Voor CultuurSchakel is ruim € 0,8 mln. beschikbaar voor uitvoering van deze regeling: € 0,4 mln. van de gemeente en € 0,4 mln. van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Hiermee worden de scholen in het primair en voortgezet onderwijs in staat gesteld om cultuuronderwijs te integreren in het reguliere lesprogramma van de school. Ook wordt de verbinding gemaakt tussen scholen en de directe culturele omgeving van de school.

Aanvullend op dit onderwijsprogramma stelt de gemeente in 2022 € 0,5 mln. beschikbaar voor basisscholen voor het inkopen van culturele activiteiten uit het onderwijsloket.

Vanuit de nota Cultuureducatie is € 0,1 mln. beschikbaar voor cultuureducatie. Het budget is bedoeld om, van uit gelijke kansen, meer kinderen en jongeren in aanraking te laten komen met kunst en cultuur.

Amare
2022 is het eerste volledige exploitatiejaar voor Amare. Hier zijn gehuisvest: Stichting Amare (voorheen Stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag), het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. Zij vormen in deze unieke combinatie de culturele hotspot in Den Haag. Na het tweede volledige exploitatiejaar volgt een evaluatie (RIS 306611).

En verder in 2022?

• Er is € 0,24 mln. beschikbaar voor de subsidieregeling Makers Den Haag 2019 (RIS 303206 ). Dit budget is verdubbeld omdat de regeling voorziet in een behoefte aan ondersteuning van beginnende Haagse makers bij hun projecten of maakproces.
• In 2022 is € 0,1 mln. bestemd voor terugkerend publieksonderzoek door The Hague Marketing.
• Er is € 0,1 mln. beschikbaar voor actieve kunstdeelname en talentontwikkeling van kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen. Stichting Leergeld Den Haag voert dit uit.
• Er is in 2022 € 0,1 mln. beschikbaar, inclusief 50% vanuit de Regiodeal Zuidwest, voor het stimuleren van cultuurparticipatie in Den Haag Zuidwest.

 Musea

Museumkwartier

In 2022 werkt de gemeente verder aan de ontwikkeling en versterking van het Museumkwartier, samen met culturele instellingen en andere organisaties. Dit gebeurt door culturele programmering in dit gebied. Het college denkt na over de herontwikkeling van het Amerikaanse ambassadegebouw. Dit is vastgelegd in het Coalitieakkoord Samen voor de stad (RIS 304121) en het Sociaal-Economisch Herstelplan (RIS 306618).

Verbouwing Haags Historisch Museum

De gemeente investeert in de toekomstbestendigheid van het Haags Historisch Museum. Het museumgebouw voldoet niet meer aan de eisen van de huidige bezoeker. In 2022 wordt verder gewerkt aan een integraal ontwerpplan voor renovatie, restauratie en uitbreiding. Onderdeel van de toekomstplannen is een nieuwe vaste opstelling over 800 jaar Binnenhof, wat goed aansluit bij de grootscheepse verbouwing van dit gebied. Van de BankGiroLoterij ontving het museum hiervoor een bijdrage van € 0,2 mln. In 2022 wordt hier verder aan gewerkt.

Mediabeleid
Het doel van Mediabeleid is de lokale journalistieke sector te versterken en als internationale stad van vrede en recht op te komen voor de persvrijheid wereldwijd.

Lokale publieke omroep

De gemeente hecht zeer aan een sterke onafhankelijke journalistieke sector. De lokale publieke omroep wordt, zoals vastgelegd in de mediawet, door de gemeente gefinancierd. Deze omroep biedt nieuws en informatie voor alle inwoners van de stad. Naast de lokale omroep ontvangt ook de jongerenzender FunX een structurele bijdrage voor de Haagse programmering.

Onafhankelijke journalistiek
Om de onafhankelijke journalistiek te versterken, werkt de gemeente o.a. samen met de Nederlandse Vereniging van Journalisten. Daarnaast ondersteunt de gemeente lokale (onderzoeks)journalistiek.

Studio B

In Studio B in de bibliotheek aan het Spui worden online radio- en tv-programma’s gemaakt en zijn webinars en presentaties mogelijk. De lokale omroep zendt hier dagelijks live uit. In samenwerking met het hbo maken studenten podcasts.

Persvrijheid

Als internationale stad van vrede en recht ondersteunt de gemeente-organisaties die opkomen voor het vrije woord en voor de persvrijheid. Zo organiseert De Tegel de uitreiking van de belangrijkste landelijke journalistieke prijzen. Free Press Unlimited onderstreept met de uitreiking van de Free Press Awards in Den Haag het belang van wereldwijde onafhankelijke journalistiek.

Muurkranten

Via 400 muurkranten wordt veel lokaal nieuws verspreid. De lokale omroep levert dagelijks nieuws aan de muurkranten in de stad. De digitale schermen in de tramtunnel en de bibliotheek aan het Spui zijn ook aangesloten op dit netwerk.

Bibliotheek
De Bibliotheek Den Haag wil dé plek zijn voor informatie, persoonlijke ontwikkeling en ontmoeting in de stad. Voor de periode 2022-2025 is een meerjarenbeleidsvisie opgesteld, gebaseerd op het coalitieakkoord en de Wet stelsel openbare bibliotheken.

Verbouwing
Door de verbouwing van de Centrale Bibliotheek in 2022 worden nieuwe vormen van dienstverlening mogelijk. Het gebouw krijgt meer mogelijkheden. Dat betekent dat in de programmering van activiteiten beter kan worden ingespeeld op de taken van de bibliotheek: het beschikbaar stellen van kennis en informatie, ontwikkeling en educatie, leesbevordering, ontmoeting en debat en kennismaking met kunst en cultuur. In 2022 krijgt de bibliotheek ook een functie als debat- en ontmoetingscentrum.

Muziekverdieping
In de nieuwe bibliotheek komt een aparte muziekverdieping met een unieke en omvangrijke muziekcollectie. Deze collectie bestaat uit de eigen muziekbibliotheek, die van het Koninklijk Conservatorium en die van het voormalige Nederlands Muziekinstituut. Dit gaat ook mensen van buiten de stad aantrekken.

Pop-up
De pop-up bibliotheek in Moerwijk is een nieuw concept, een mengvorm tussen de wijkbibliotheek en de buurtbibliotheek. Dit biedt nieuwe kansen in de stad en smaakt naar meer mogelijkheden voor verdere ontwikkeling in de stad.

Haags Gemeentearchief
In het Haags Gemeentearchief worden miljoenen documenten verzameld, beheerd, ontsloten en gepresenteerd. Inwoners en onderzoekers kunnen hier de geschiedenis van de stad en de inwoners reconstrueren. Als bijzondere opdracht beheert het archief de historische archieven en collecties van de gemeente Leidschendam-Voorburg en de muziekarchieven en muziekcollecties van het Nederlands Muziek Instituut.

Digitale dienstverlening 
In 2022 ligt de focus van het Haags Gemeentearchief op het verder versterken van de digitale dienstverlening en sterkere interactie met de stad. De gemeente wil de diversiteit van de stad beter terug laten komen in de collecties en activiteiten van het archief.

Prioriteiten 2022
De eerste prioriteit ligt bij het documenteren van de veranderingen die Den Haag afgelopen 70 jaar heeft doorgemaakt. De tweede prioriteit is een goede eerstelijns dienstverlening via de website van het gemeentearchief. De voortschrijdende digitalisering vraagt bovendien om de ontwikkeling van een e-depot. Naast een technologische oplossing betekent dit een intensivering van een reguliere taak: het digitaal duurzaam beheren en toegankelijk maken van archieven die blijvend bewaard moeten worden.

Noodzetel 
Met de investering in de Noodzetel ontstaat extra depotruimte, die na noodzakelijke aanpassingen voldoet aan de wettelijke eisen van een archiefbewaarplaats. Het college bereidt een raadsvoorstel voor dat medio 2022 wordt ingebracht. Het gaat om een investering van circa € 2,6 mln.

Begin 2022 wordt het nieuwe beleidsplan archeologie vastgesteld door de gemeenteraad. In 2022 wordt verder gegaan met de uitwerking van de beleidsdoelstellingen.

Onderzoek
De gemeente verwacht in 2022 circa 20 vooronderzoeken te doen die mogelijk leiden tot 3 of 4 opgravingen. Er komen uiteraard publicaties over de resultaten van opgravingen.

Educatie
Den Haag vindt het belangrijk dat de kennis over het verleden wordt ‘teruggegeven’ aan bewoners en bezoekers van de stad. Dat gebeurt via lessen op school, het uitlenen van leskisten, lezingen en workshops, exposities, publicaties en open dagen bij opgravingen en in de Tempel. Daarnaast maken we gebruik van moderne digitale technieken, zoals Virtual Reality en Augmented Reality. Hiermee wil de gemeente nieuwe doelgroepen bereiken. Met de erfgoedpartners zoals het Haags Gemeentearchief, Monumentenzorg en Welstand, het Haags Historisch Museum, het Museon en Muzee organiseren we in 2022 diverse publieksactiviteiten. Verder zijn er dit jaar weer workshops op de 9 historische informatiepunten in de Haagse bibliotheken.

Depot
In 2022 wordt het depot geprofessionaliseerd. Daarmee wordt de informatie beschikbaar voor een breed publiek.

Monumentenzorg

Monumentenlijst
Welke panden kunnen op de gemeentelijke monumentenlijst? Jaarlijks werkt de gemeente aan een selectieprocedure en aan voordrachten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van inventarisaties van schoolarchitectuur, erfgoed met een Indisch verleden, winkelarchitectuur, bouwhistorisch waardevolle panden en kerkelijke gebouwen, met name parochies/sacristies en kosterswoningen. Verder gaan we, na een vertraging vanwege de corona-pandemie, met een stofkam door de lijst panden uit 1850-1940 die in de jaren negentig op de monumentenlijst zijn gezet.

Haags Monumenten Systeem
Het jaarlijkse onderhoud aan de website van het Haags Monumenten Systeem en de app worden uitbesteed aan Two Kings. Dit kan niet worden gedekt uit de bouwleges en staat daarom op de begroting.

Erfgoedkaarten
Ook in 2022 worden erfgoedkaarten gemaakt met cultuurwaarden en erfgoedwaarden. Deze kaarten zijn via Webgis beschikbaar. De kaarten worden ook gebruikt om de cultuurhistorie helder te formuleren in de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan.

De uitkomsten van het cultuurwaardenonderzoek worden in 2022 gebruikt om cultuurhistorische waarden in te brengen. Dit is nodig voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad en dient als basis voor procedures voor de plaatsing van representatieve objecten op de gemeentelijke monumentenlijst.

Publieksgerichte activiteiten

• In de gemeentelijke VOM-reeks verschijnen publicaties over Post65, kerken en Jugendstil. Deze reeks brengt de rijkdom van het cultuurhistorisch erfgoed onder de aandacht. Daarbij is  het motto: bekend maakt bemind.
• ‘Rond 1900’ wordt in 2022 afgerond met een boek, presentatie en tentoonstelling.

Voor deze publieksgerichte activiteiten is jaarlijks € 0,1 mln. beschikbaar.

Objectbeheer
Elk jaar is er € 0,13 mln. beschikbaar voor planmatig onderhoud van circa 46 beschermde kerken (gebouwen voor de eredienst), rijksmonumenten of gemeentelijke monumenten. Het aantal subsidieaanvragen fluctueert.

De gemeente biedt soms een bijdrage aan de restauratie van andere monumenten. Het gaat dan om objecten die weinig inkomsten kunnen genereren, zoals de Joodse Begraafplaats en de oude tram. Dit geldt ook voor particuliere initiatieven voor de ontsluiting, consolidatie en restauratie van restanten van de Atlantikwall en de jaarlijkse bunkerdag.

De wethouder Monumentenzorg heeft zich hard gemaakt voor versterking en ondersteuning van het mobiele culturele erfgoed, zoals de Tramstichting en het Openbaar Vervoer Museum. Er komt in 2022 een nieuw project om dit erfgoed te behouden.