Stadsontwikkeling en wonen

Algemeen
Onder stadsvernieuwing horen verschillende taken. Zo faciliteert de gemeente particuliere initiatieven voor het realiseren van woningen, bedrijven en kantoren. Ook vallen ruimtelijke ingrepen hieronder. Het gaat om ingrepen die niet gericht zijn op de uitgifte van de bouwrijpe grond, zoals werkzaamheden voor ingrepen in de publieke ruimte en het faciliteren en begeleiden van woningprojecten.

Bouwgrondexploitaties richten zich op de uitgifte van gronden die de gemeente bouwrijp heeft gemaakt. In totaal heeft de gemeente ongeveer 46 binnen deze categorie. Het gaat om gemeentelijke grondexploitaties en grondexploitaties die in samenwerking met andere partijen worden gevoerd (verbonden partijen).

Kleinschalig opdrachtgeverschap
Het aantal lopende projecten Kleinschalig opdrachtgeverschap neemt af naarmate de realisatie van projecten vordert. Het college wil dit een nieuwe impuls geven. In het kader van de woonagenda wordt een verkenning uitgevoerd naar andere woonvormen. Particulier Opdrachtgeverschap wordt meegenomen in deze verkenning, net als Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, wooncoöperaties en andere vormen van woningontwikkeling. De Kavelwinkel is nauw betrokken bij dit onderzoek.

De Kust Gezond

Noordboulevard
In het winterseizoen 2021/2022 wordt het laatste schelpenasfalt rondom de kiosken aangelegd en wordt de kazemat op zijn definitieve plaats gezet. Naar verwachting kan de grondexploitatie in 2022 worden afgesloten.

Middenboulevard
In 2021 heeft de raad het aangepaste voorlopig ontwerp van de Middenboulevard met bijbehorend budget vastgesteld. De eerste werkzaamheden zullen in 2022 beginnen, in afstemming met de relevante stakeholders.  

Kurhaus en omgeving
De uitvoering van de verschillende onderdelen van dit gebied wordt gefaseerd uitgevoerd in afstemming met de projecten in de omgeving, zoals de Middenboulevard, Vitalizee, Palacepromenade en het Kurhaus. De ontwikkeling van het Kurhaus en omgeving volgt het tempo van deze ontwikkelingen. Het Rederserf zal in samenhang met de Middenboulevard als eerste starten.

Palace Promenade
Hommerson wil graag zijn winkelpromenade tussen Gevers Deynootweg en boulevard vernieuwen. De gemeente ondersteunt de ambitie dat de Palace Promenade intern en extern aantrekkelijker wordt gemaakt en beter aansluit op de omliggende bebouwing en de (vernieuwde) openbare ruimte. De gemeente is gestart met het maken van een nota van uitgangspunten voor de herontwikkeling van de Palace Promenade.

Ongelijkvloerse kruising Zwolsestraat
In 2020 is door de raad besloten tot de aanleg van de ongelijkvloerse kruising, de ondergrondse aansluiting tussen de Zwolsestraat en de Boulevard garage met de herinrichting van de openbare ruimte van zowel de kruising met de Gevers Deynootweg als de korte zijde van de Zeekant. Het voorlopig ontwerp wordt verder uitgewerkt en een aantal benoemde risico’s worden eerst verder uitgewerkt. Naar aanleiding van advies van de rekenkamer komt daarna eerst het definitief ontwerp eind 2021 terug naar de raad ter vaststelling, met bijpassend budget. Hierna zullen in 2022 de eerste voorbereidende werkzaamheden plaatsvinden.

Scheveningen Havenconvenant
In 2022 werken we samen met de belangengroepen vanuit ondernemers (BSH) en bewoners (BOH) verder aan de ambities uit het Havenconvenant.

Scheveningen Haven Norfolk
Het voormalige Norfolkterrein is een omvangrijke gebiedsontwikkeling met circa 700 woningen en circa 10.000 m2 bedrijvigheid, horeca en commerciële ruimte. De ontwikkeling is halverwege. In 2022 start de bouw van blok 4B ZuidKade door DeZuid C.V. met zo'n 75 woningen en ongeveer 1.500 m2 bedrijfsruimte. Het laatste deel van de Houtrustweg tot aan de strandopgang wordt opnieuw ingericht. De Houtrustweg wordt beëindigd in een keerlus met een busstation. Voor de nieuwe zekering wordt het maaiveld gemiddeld 1,5 meter opgehoogd. Ook komt er een fietspad, een voetpad en een fietsenstalling.

Scheveningen Haven Noordelijk Havenhoofd
Voor het Noordelijk Havenhoofd staat een omvangrijke gebiedsontwikkeling op stapel door VolkerWessels Vastgoed. Het programma omvat 35.025 m²-bvo aan bedrijfsruimte, kantoren en horeca en parkeergarage. In 2022 wordt het nieuwe boothuis van de KNRM en de tweede fase van de bedrijfsbebouwing van de vispartijen opgeleverd. Dan start volgens afspraak ook de bouw van de parkeergarage en het programma op het duin.

United Fish Auctions (UFA)
De United Fish Auctions (UFA) wordt door de gemeente in staat gesteld tot een zelfstandige ontwikkeling. UFA heeft voor de financiering een sluitende businesscase nodig. De gesprekken over de bijdrage van de gemeente hieraan lopen nog. Het is de bedoeling dat de verbouwing in 2022 start. Ten behoeve van de herontwikkeling UFA is de gemeente bereid een garantie tot een bedrag van € 9 mln. af te geven voor de lening die UFA moet afsluiten ter financiering van haar project. Tegenover die garantie moet een reservering worden opgenomen ter hoogte van € 1,84 miljoen.

Scheveningen Haven Dr. Lelykade bedrijvengebouw
In de tweede haven van Scheveningen komt een nieuw bedrijfsgebouw voor maritieme bedrijvigheid in combinatie met een hotel. In 2022 maakt de gemeente de locatie bouwrijp. Daarna start ontwikkelaar Vastint Hospitality BV met de bouw van het plan Scheveningse Kaai. Het voorlopig ontwerp voor de openbare ruimte moet dan klaar zijn. Langs de Zeesluisweg komt op het dak van de bedrijfsruimtes een parkeerdek.

Vuurtorenweg 35-37
In 2022 vordert de bouw van het appartementencomplex Lumen op de locatie van het voormalige kantoorgebouw van Rijkswaterstaat. Het plan omvat 69 appartementen in verschillende woningtypen en een ondergrondse parkeerkelder. De gemeente heeft in dit project alleen een faciliterende rol.

Vitalizee
De betrokken partijen zijn in overleg over de oplossing voor de beperkte draagkracht van het kelderdek (RIS309524). Gezamenlijk, danwel via een juridisch traject, zal er in de komende periode een oplossingsrichting worden gekozen en worden uitgevoerd. De gemeente doet er alles aan om de gemaakte kosten in het project nazorg Vitalizee (tijdelijke veiligheidsmaatregelen en juridische kosten) en de onontkoombare verbreding van de Middenboulevard (RIS308708) te verhalen op de ontwikkelaar.

Kijkduin Bad, Nieuw Kijkduin
In 2022 wordt verder gebouwd aan de tweede fase van de nieuwbouw op de locatie van het winkelcentrum. Ook in deze fase worden winkels, woningen en een ondergrondse parkeergelegenheid gerealiseerd. Het gaat om de laatste 4 van totaal 7 gebouwdelen. Dit is een ontwikkeling van de eigenaar/ontwikkelaar FRED. De eigenaar van het Atlantic Hotel wil het hotel renoveren en gefaseerd nieuw opbouwen. Het programma wordt uitgebreid met woningen. Dit is een private ontwikkeling.

De gemeente legt in 2022 een ondergrondse fietsenstalling en entree voor de parkeergarages aan. Na oplevering legt de gemeente het nieuwe openbare gebied aan. De investeringen worden verantwoord op het programma 9 Buitenruimte.

Loosduinen

Loos Ontmoetingskerk
Voor de Ontmoetingskerklocatie start in 2022 de nieuwbouw van het plan Loos met 78 appartementen.

Monsterseweg-Madesteinweg (voormalige ADS-velden)
Op 2 voormalige voetbalvelden op het sportcomplex Madestein aan de Monsterseweg komen 52 woningen conform de motie betaalbaar wonen (RIS 301865). Er worden voldoende grondopbrengsten gegenereerd om aan de verplichting te voldoen uit de overeenkomst met Ontwikkelingscombinatie Wateringse Veld. In het eerste kwartaal van 2022 wordt het bestemmingsplan vastgesteld. De ontwikkelingscombinatie zal vervolgens de grond aankopen van de gemeente Den Haag en uitgeven aan ontwikkelaar BPD B.V.  

Monsterseweg- Parnassia Bloemendaal
Op het terrein van zorginstelling Parnassia komen 250 woningen. Afspraak met Parnassia is dat de sociale woningbouw (30%) zal worden ingezet voor doelgroepen uit de zorg. Het plan wordt ontwikkeld met sterke aandacht voor de bestaande landschappelijke, ecologische en historische kwaliteiten. Na vaststelling van het planuitwerkingskader starten de voorbereidingen voor de wijziging van het bestemmingsplan.
In 2022 wordt gestart met voorbereidingen voor de wijziging van het bestemmingsplan.  

Westlandse Zoom
Den Haag werkt samen met de gemeente Westland aan verbetering van de groenblauwe kwaliteit en infrastructuur in de openbare ruimte in de Westlandse Zoom. Dit is onderdeel van het convenant Westlandse Zoom over de woningbouwontwikkeling op de grens Westland – Den Haag. In 2022 is het fietspad langs de Wennetjessloot klaar. Vanaf 2022 zijn er extra projecten om het wegennet geschikt te maken voor de toekomst. Dit gebeurt op basis van de in 2021 opgestelde visie voor de landschappelijke inpassing van de wegen in de Westlandse Zoom.

Vroondaal  
In 2022 gaan we door met de kwaliteitsimpuls voor het Landschapspark Madestein. Verder wordt het proces van de derde partiële herziening van het bestemmingsplan Madestein-Vroondaal (deel 2) doorlopen en hopelijk afgerond. Daarmee wordt de woningbouw in Vroondaal Zuid mogelijk gemaakt op grond van de huidige planuitwerking voor de beoogde verkaveling, water en infrastructuur.

Het Landschapspark Madestein wordt door de GEM Vroondaal verbeterd. De gemeente begeleidt de bestemmingsplanprocedure. De gemeente faciliteert de GEM Vroondaal en zorgt voor de publiekrechtelijke processen en vergunningverlening.

De ontwikkeling van Vroondaal vordert gestaag. De marktomstandigheden blijven vooralsnog goed waardoor er een hoge afzet is van kavels en woningen. Ook in 2022 zal de ontwikkeling doorgaan, waarbij de projectorganisatie volop bezig is met planvoorbereiding, bouwrijp maken, verkoop en het woonrijp maken. In 2022 worden de ruimtelijke ordeningsprocedures afgerond.  

In 2021 is gestart met de bouw van de school en de Vroon, huurappartementen in combinatie met zorg. Verwachte oplevering: 2022. Het definitieve ontwerp voor de upgrade van het Landschapspark Madestein is in 2021 afgerond. In 2022 starten de concrete werkzaamheden voor deze kwaliteitsimpuls. Dit jaar start ook de realisatie van het voorzieningencluster.

Kijkduin Binnen – Schapenatjesduin (B2)
In 2022 worden diverse woningen opgeleverd. Dit zijn private ontwikkelingen. Woningcorporatie Arcade heeft inmiddels de omgevingsvergunning ontvangen en bereidt de werkzaamheden voor de 2 appartementencomplexen voor. Het gaat om circa 70 sociale woningen. Na oplevering sluit de gemeente de nieuwe openbare ruimte hierop aan.

Kijkduin Binnen – Hoek Wijndaelerweg (C2)
De verkenning voor Hoek Wijndaelerweg (C2) wordt afgerond. In 2022 ligt er een helder programma voor ontwikkelveld C

Laak

Omgevingsplan Binckhorst
Nadat het omgevingsplan onherroepelijk is, wordt in 2022 gestart met het juridisch-planologische traject voor de doorontwikkeling van de Binckhorst met meer dan de huidige 5.000 toegestane woningen. Het uitgangspunt is een goede leefbare wijk met een menging van wonen, werken en voorzieningen.

Binckhorst Noord-West
Het Badgergebouw wordt gesloopt waarna de bouw start van het plan BoogieWoogie. Voor het plan De Bincker werken we verder aan het ontwerp. Voor het afvalcluster wordt de visie vastgesteld voor de toekomstige bedrijfsvoering en het locatiebeleid van de huidige bedrijven. In 2022 wordt een besluit genomen over het ontwerp van de onderdoorgang voor langzaam verkeer bij de Trekvlietbrug. Dit is onderdeel van het Trekfietstracé.

Trekvlietzone
In de Trekvlietzone start in 2022 de bouw van BinckBlocks, de parkeergarage BinckPARK en Linck. Ook begint de roeivereniging met de bouw van hun clubhuis en worden voorbereidingen getroffen voor de bouw van Binck City Park. De kasteeltuin wordt aangelegd en in het kasteel opent een kinderdagverblijf begin 2022 haar deuren. De Visie Trekvlietzone Noord (voorzieningencluster) wordt verder uitgewerkt.

Ook in 2022: afronding van de gebiedspaspoorten Junopark en Binckhorstlaan 151, oplevering van de woningen van Binckeiland en inrichting van de rest van de buitenruimte. Verder wordt de Broekslootzone ecologisch ingericht. Bij het Junoblok gaat de gemeente de kadeconstructie vervangen en de directe omgeving definitief inrichten.

Begraafplaats- en spoorboogzone
De gemeente werkt in 2022 verder aan de bouw van Pegasus. We starten met het Eenheidsbureau politie en het Wega. De ontwikkelstrategie ‘Binckhorst werkt’ wordt in samenspraak met de betrokkenen in het gebied afgerond. Op basis van de ontwikkelstrategie komen mogelijk nog meer initiatieven in het gebied tot stand. In 2022 komt er een tijdelijke school. Ook wordt dit jaar duidelijk wat de locatie voor de Geothermiecentrale wordt.

Binckhaven
In de Binckhaven zijn in 2022 verschillende bouwprojecten. De transformatie van De Titaan is in volle gang en loopt door tot het derde kwartaal van 2022. Het Maanplein heeft inmiddels bewoners. De bouw van Maanplein 110 en het Hoekblok vordert. De bouw van Frank is een Binck loopt door in 2022, Hier wordt aan de kade het Van Klingerenpaviljoen herbouwd. Verwachte start in 2022: de bouw van de projecten One Milky Way en De Nieuwe Hallen. Dit gebeurt als de omgevingsvergunningen worden verleend. Al deze projecten zorgen voor een transformatie van de Binckhorst en de Binckhaven naar een gebied met een mooie mix van wonen, werken en leven.

Raamsekswerkers
Het college wil de raamsekswerkers naar de Sporendriehoek verplaatsen, mits dat kan binnen de randvoorwaarden. Ook wordt gewerkt aan een gemeentelijke gebiedsagenda voor zowel de Doublet- als Geleenstraat.

We gaan helder communiceren met bewoners en ondernemers, zowel rond de potentiële nieuwe locatie als in de Doublet- en Geleenstraat.

Gebiedsontwikkeling HS/Laakhavens
Gebiedsontwikkeling Hollands Spoor/Laakhavens
Hollands Spoor/Laakhavens wordt de komende jaren getransformeerd naar een gemengd hoogstedelijk gebied met voorzieningen en een kwalitatief goede buitenruimte. Voor de Laakhavens komt een integrale nota van uitgangspunten. Dit is het kader voor de gebiedsontwikkeling van dit gebied tussen 2021 en 2040. Deze nota is een uitwerking van de Structuurvisie CID (RIS 307135) voor dit deelgebied. In 2022 start de voorbereiding van de herinrichting van de openbare ruimte: Campus Laakhaven HS en Waldorpstraat Oost. Uiteraard wordt er afgestemd met de ontwikkelingen in de andere deelgebieden van het CID en met de bewoners en andere partijen.

Laakhaven Hollands Spoor (GREX)
In 2022 zijn in dit gebied zijn 2 woongebouwen klaar en kan de openbare ruimte opnieuw worden ingericht, inclusief het herinrichten van het Leeghwaterplein. Met de eigenaren van de MegaStores is overleg over hun toekomstvisie binnen de gebiedsontwikkeling.

Campus Laakhaven Hollands Spoor
De herinrichting van de openbare ruimte van de Stadscampus bevindt zich momenteel in een ontwerpproces. In 2022 volgt het definitief ontwerp, inclusief de aanbestedingsprocedure.

Waldorp Four
Op het nu nog braakliggende terrein aan de Waldorpstraat realiseert ontwikkelaar IC Amsterdam circa 1.200 woningen, waarvan ongeveer de helft is bedoeld voor de instellingen DUWO en Arcade. Volgens planning gebeurt dit in 2022. Primair staat de ontwikkelaar voor de voorbereidingen van de bouw aan de lat. Een heel klein deel van de ontwikkeling vindt plaats op gemeentegrond. Dit plan vormt onderdeel van een grondexploitatie. Voor een overgroot deel heeft de gemeente een faciliterend rol.

Verheeskade
De transformatie van de Verheeskade door 3 marktpartijen maakt onderdeel uit van de gebiedsontwikkeling Laakhavens en vormt onderdeel van de nota van uitgangspunten. De gemeente wil een passend planologisch-juridisch kader waarin de afzonderlijke ontwikkelingen een plek hebben, met zicht op de milieueffecten. Volgens planning wordt een aantal van deze ontwikkelingen in 2022 vergund. De huidige gebouwen op de Verheeskade zijn in eigendom van de ontwikkelende partijen. De gemeente heeft een faciliterende rol.

Laakhaven West
De transformatie van dit bedrijventerrein naar een woon- en werkgebied is bijna klaar.

Petroleumhaven
De uitgifte van kavels Kleinschalig Opdrachtgeverschap is in volle gang. In 2022 zijn de gebouwen van de particuliere opdrachtgevers aan de Waldorpstraat grotendeels klaar. De bouw van de Hoge Vrijheid is dan in volle gang. Aan de kant van de Neherkade zijn de woon-werkwoningen in aanbouw. In 2022 wordt de vergunning voor de bouw van de startersappartementen onder de ’Ik bouw betaalbaar’- verleend. Ook voor de twee sociale en middeldure woontorens, inclusief parkeergarage, wordt de bouwvergunning verleend en start de bouw. De logistiek heeft bijzondere aandacht omdat de ontwikkeling van de Petroleumhaven op een beperkt gebied plaatsvindt, ingeklemd tussen de Waldorpstraat en Neherkade.

Centrum

Den Haag Nieuw Centraal, Koningin Julianaplein Bovenbouw
De nieuwbouw op het Koningin Julianaplein start in principe in 2022. De nieuwbouw bestaat uit 2 woontorens van circa 90 meter hoog. Er komen 396 woningen en commerciële ruimten op maaiveldniveau. Vanaf het plein gezien vormt het gebouw de nieuwe entree van station Den Haag Centraal. De bouw duurt ruim 2,5 jaar. Het definitieve ontwerp voor het plein wordt gemaakt en uitgewerkt in een bestek voor de aanbesteding. De inrichting van het plein vindt bij oplevering van het gebouw plaats, naar verwachting in 2024.

Policy Campus Centraal (waaronder CS Oost)
De gemeente wil in dit gebied een levendig en gemengd programma maken waarbij wonen, overheid en bedrijfsleven elkaar versterken en van elkaar profiteren. Met stip op 1: het verbeteren van de openbare ruimte. Zo ontstaat een duidelijke en aantrekkelijke route van het station naar de Theresiastraat. Deze ambities staan in de Gebiedsagenda Policy Campus Centraal. Samen met het Rijksvastgoedbedrijf werken we aan de planvorming van dit deelgebied. Daarbij gaat het vooral om de herontwikkeling van de locatie van de koninklijke bibliotheek en Bezuidenhoutseweg 67. In 2022 wordt een besluit genomen over de koninklijke bibliotheek. Dit project duurt iets langer vanwege de terug verhuizing van de Tweede Kamer naar het Binnenhof.

Bellevue
De Bellevuelocatie bestaat uit 4 percelen aan de Bezuidenhoutseweg, KJ-Plein en de Oranjebuitensingel. Patrizia Netherlands BV, de eigenaar van de percelen, heeft gezamenlijk met de gemeente een ontwikkelplan uitgewerkt. Dit bevat sloop en nieuwbouw en een programma voor gemengd gebruik: woningen, kantoren, retail, parkeren en een hotel. Deze ontwikkeling past niet binnen de planologische kaders van het bestemmingsplan. In 2021 wordt een planuitwerkingskader door de raad behandeld. Samen met Patrizia, Downtown Developers en Staedion is een anterieure overeenkomst afgesloten. In 2022 wordt de wijziging op het bestemmingsplan ter inzage gelegd en vastgesteld.

Gebiedsontwikkeling Schedeldoekshaven e.o./Campusboulevard
De Schedeldoekshaven en het Prins Bernhardviaduct worden ontwikkeld tot een stedelijke boulevard: de Campusboulevard (RIS 304124). Deze boulevard vormt de verbinding tussen het Maria Stuart Plein, Den Haag Centraal en het Spui. Het biedt ruimte voor woningbouw, uitbreiding van de Universiteit Leiden en kantoren langs de boulevard. Het doel is het transformeren van een grootschalige verkeersverbinding tot een aantrekkelijke stadsentree met ruimte voor de fietser en voetganger. De gemeente ontwikkelt de plannen voor de deelgebieden in de Campusboulevard. Voor het zuidelijke deel van de Campusboulevard gaat het om de locaties Hooghe Rijn en Terminalgebouw. In 2022 wordt voor dit gebied een nota van uitgangspunten vastgesteld.

Spuikwartier
Rondom Amare worden 3 torens gebouwd: A, B en C. Toren A wordt naar verwachting in 2023 opgeleverd en toren B begin 2022. De bouw van toren C start als het huidige gebouw van het Nederlands Dans Theater is gesloopt en Amare aan deze kant helemaal klaar is. De openbare ruimte in het Spuikwartier wordt dan ook gefaseerd aangelegd. Als toren A klaar is, volgt fase 2 van de ondergrondse Turfmarktgarage.
In de gemeenteraad is op 25 maart 2021 de motie ‘Raadsenquête Amare’ (RIS308281) aangenomen, waarin de raad besluit om ‘een voorbereidingscommissie in te stellen ten behoeve van een vooronderzoek, conform de verordening op de raadsonderzoekscommissie, naar projectmanagement, het contractmanagement en bestuurlijke besluitvorming rondom in elk geval de aanbesteding en bouw van het OCC, de exploitatie van Amare en de ontwikkeling van het Spuikwartier’. Dit vooronderzoek vormt de basis op grond waarvan de gemeenteraad kan besluiten tot het houden van een enquête. Hiervoor is incidenteel €0,15 mln. ter beschikking gesteld.

Amerikaanse Ambassade
In het coalitieakkoord “Samen voor de Stad” is opgenomen dat de voormalige Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout verkocht wordt. De marktverkenning voor de herontwikkeling van de voormalige Amerikaanse ambassade heeft geen resultaat opgeleverd dat volledig voldeed aan de gestelde randvoorwaarden. De gemeente beraadt zich over de te nemen vervolgstappen. Het monumentale pand zal naar verwachting tot ten minste 2022 in eigendom blijven van de gemeente.

HS Kwartier en Waldorpstraat
Aan beide kanten van de nieuwe stations-entree aan de Laakhavenzijde komen 2 paar woontorens op een onderbouw (RIS 301942). Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, stelt de gemeente het bestemmingsplan Spoorzone HS op. Verwachting is dat dit in het eerste kwartaal van 2022 door de raad wordt behandeld. Vervolgens start de bouw van de eerste ontwikkeling op de Kiss & Ride kavel Escher Gardens. De geplande bouwtijd is 3 jaar. De Waldorpstraat wordt verkeersvrij gemaakt voor het bouwverkeer. In 2022 start het voorlopig ontwerp van de herinrichting Waldorpstraat-Oost.

Haagvlietpoort
Binnen Haagvlietpoort spelen 4 bouwprojecten. De gemeente stelt het bestemmingsplan Spoorzone Hollands Spoor op, waar een deel van Haagvlietpoort onderdeel van uitmaakt. Naar verwachting kan het bestemmingsplan Spoorzone HS in het eerste kwartaal van 2022 door de raad worden behandeld. In 2022 is fase 3 van de Drie Hoefijzers in aanbouw. Voor Laakpoort/‘The Grace’ (RIS 301941, RIS 305832) is een specifieke verklaring van geen bedenkingen in voorbereiding, die aan de raad zal worden voorgelegd. De planvorming voor de nieuwbouw op de parkeerplaats Dintelstraat en Struijck II is weer opgestart. Ook de herinrichting van de Hofwijckstraat is dit jaar klaar.

Renovatie Binnenhof
De gemeente wil een soepel verloop van de renovatie van het Binnenhof, constructief overleg met het Rijksvastgoedbedrijf, duidelijke communicatie met ondernemers en bewoners en een goede interne coördinatie. De renovatie start in oktober 2021 en zal 5,5 jaar duren. Een omgevingsmanager is nodig voor de communicatie met de omgeving en om te zorgen dat het leefbaar blijft. Programmering wordt ingezet om de bezoekersstromen op peil te houden. In 2022 gaan we de kansen voor de stad verkennen, zoals een betere buitenruimte en oplossingen voor het parkeren van fietsen.

Escamp

Uithofslaan
De woningbouw op de grond die door de gemeente is verkocht aan ontwikkelaars of particulieren, is op enkele kavels na voltooid. In 2022 volgt de oplevering van de laatste 5 aan particulieren verkochte bouwkavels. Binnen dit plangebied bevinden zich ook 2 particuliere grondeigenaren die nog met de bouw moeten starten.

Onder voorbehoud van de noodzakelijke vergunningen start de eigenaar aan de Uithofslaan in 2022 met de bouw van 12 woningen. De gemeente tracht de eigenaar van de gronden aan de Abdis Heilwich- en Elizabethstraat met rechtsmiddelen te bewegen om de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente na te leven en het bouwplan te starten. De verwachting is dat een juridische procedure niet meer hoeft te worden afgewacht en er in 2022 gebouwd wordt aan een plan van circa 100 woningen. Na oplevering van de woningbouw en de woonstraten door deze eigenaar kan de gemeente in 2023 de rest van de openbare ruimte inrichten (hoofdweg). Het hiervoor beschikbare restant budget voor de openbare ruimte schuift door naar 2023.

Gebiedsontwikkeling Moerwijk Oost, WOM Den Haag Zuidwest
In Moerwijk-Oost heeft de WOM het plan Ulenpasstraat noord in aanbouw. Het gaat om 172 woningen in het goedkope en middeldure segment, waaronder 29 sociale huurwoningen.

Erasmusveld
Erasmus Veld Den Haag wordt herontwikkeld tot een woonwijk bestaande uit diverse deelgebieden. Als verbindend element tussen deze gebieden is een nieuw ecologisch lint inclusief langzaam verkeersverbinding (het eco-lint) gepland, e.e.a. conform Masterplan Erasmusveld-Leywegzone – (RIS156419a d.d. 06-08-2008). Het ecolint draagt enerzijds bij aan de verbinding in de nieuwe wijk en anderzijds aan de versterking van ecologische verbindingszone Erasmusweg en Wateringse Veld

Het ontwerp is gebaseerd op ontwerpprincipes volgende  duurzaamheidselementen, ecologie en klimaatbestendigheid, ligt geheel op gemeentegrond en is opgenomen in het bestemmingsplan Wateringse Veld Noord. De financiering van het project bestaat uit een gemeentelijke bijdrage en bijdragen van de verschillende deelontwikkelingen in Erasmus Veld.

De Stede
Aan de kant van de Hazenrade en de Vrederustlaan komen 84 middeldure appartementen.

Loevesteinlaan Florence
Het voormalig verzorgingshuis aan de Loevesteinlaan wordt gesloopt. Hiervoor is een bouwplan in voorbereiding met 144 zorgeenheden, gezondheidsvoorzieningen en circa 236 woningen.

Twickelstraat Zijpendalstraat
Op het gesloopte deel van de oude school start in 2022 de nieuwbouw van de W.P.Blokpoelschool. Aan de Zijpendalstraat komt de nieuwbouw van een gezondheidscentrum en 40 sociale huurwoningen. In het deel van de school dat niet gesloopt wordt, komt kleinschalige bedrijvigheid.

Valkenboskerklocatie
De Valkenboskerk wordt verbouwd. In de Valkenboskerk komen circa 30 woningen.

Lozerhof
In 2022 wordt het bestemmingsplan vastgesteld. De gemeente heeft een faciliterende rol.

Kop Leyweg
In 2022 wordt het planuitwerkingskader vastgelegd met de kaders om de herontwikkeling mogelijk te maken. De gemeente heeft een faciliterende rol.

Verkenning Sportpark Escamp
In 2022 wordt verder gewerkt aan het ontwerp van het sportpark. Het gaat om het ombouwen van een gesloten sportpark naar een open sportpark. Verschillende ontwikkelingen komen hier samen: herontwikkeling Zichten, maatschappelijke voorzieningen Zuidwest, vergroening Zuidwest.

Gebiedsagenda Uithof Lozerlaan
In 2022 wordt de gebiedsagenda vastgesteld voor de ontwikkelingen op De Uithof.

Dreven, Gaarden, Zichten
Dreven-Gaarden-Zichten is één van de gebiedsontwikkelingen waar Den Haag de groei van de stad wil inzetten om de wijken leefbaarder en aantrekkelijker te maken. De wijken bestaan nu voor circa 80% uit gedateerd woningbezit van Staedion. Deze woningen worden aangepakt met sloop/nieuwbouw of renovatie. Iedereen krijgt de gelegenheid om in de buurt te blijven of terug te keren. Door te verdichten, wordt het mogelijk om een gedifferentieerder woningaanbod toe te voegen. Dit biedt de kans voor een woningcarrière binnen de buurt en zorgt voor sterkere schouders in de wijk. Deze opgave gaat hand in hand met mobiliteitsopgaven, duurzaamheidsopgaven en het versterken van de sociale en economische positie van de inwoners en de leefbaarheid van de wijken.

In 2022 gaan de bewoners van woningen van de eerste fase naar een andere woning. Er komt een bestemmingsplan voor Steenzicht en Ruimzicht. De eerste bouwplannen worden ontwikkeld en het bouw- en woonrijp maken kan van start.

Leyweg-Escamplaan (Haga) Locatie-ontwikkeling
In 2022 richt de gemeente de openbare ruimte in bij de laatste 2 fases van deze ontwikkeling. Het gaat om het parkeerterrein voor het ziekenhuis aan de Leywegzijde en het parkeerterrein op de locatie van het voormalige oogziekenhuis. Op beide locaties zijn grondgebonden woningen gebouwd.

Assumburgweg Brandweerkazerne
Dit project, ook wel ‘Levels’ genoemd, ligt op de kop van Moerwijk Oost bij station Moerwijk. Het gaat om een sloopnieuwbouwontwikkeling voor circa 548 woningen, 4.500 m2 commerciële functies en parkeervoorzieningen. Dit project is onderdeel van de gebiedsverkenning Moerwijk Oost (2017). In 2022 wordt de grond bouwrijp gemaakt en kan de bouw starten. De kosten zijn opgenomen in de bijbehorende grondexploitatie (RIS 298576). Verwachte kosten voor 2022: circa € 1,2 mln. voor het bouwrijp maken en de plankosten.

Segbroek

Energiekwartier Regentesse Zuid
In dit gebied vindt een transformatie plaats van het voormalig gemeentelijk industrieterrein naar een centrum met een stedelijk en creatief woon- en werkmilieu. Voor deze gebiedsontwikkeling is een samenwerkingsovereenkomst met Staedion en Heijmans gesloten. Het gebied wordt ontwikkeld met behulp van een grondbank-model. Hierbij nemen Staedion en Heijmans de bouwrijpe grond af van de gemeente, tegen werkelijk gemaakte kosten.

In 2022 maken we de kavel van het huidige parkeerterrein aan de Tripstraat en het Verversingskanaal bouwrijp. Heijmans start medio 2022 met de bouw van een parkeergarage voor 106 parkeerplaatsen, 45 appartementen en 400 m2 commerciële voorzieningen. Verder wordt in 2022 gebouwd aan 98 appartementen en 15 grondgebonden woningen op de hoek Noordwest Buitensingel en Van Boecopkade. De bouwkavel naast dit plot wordt tijdelijk ingericht voor parkeren voor bewoners, tot de gemeenschappelijke parkeergarage aan de Tripstraat klaar is.

In 2022 wordt het definitieve ontwerp van de openbare ruimte van de Tripstraat en Esperantostraat vastgesteld. Dat geldt ook voor het aangepaste ontwerp van de recreatieve route langs het Verversingskanaal.

Haga Sportlaan
Dit project gaat over de herontwikkeling van het Haga-ziekenhuis en het omliggende terrein. Het ziekenhuis heeft de gemeente opdracht gegeven om een planuitwerkingskader (puk) op te stellen. Uitgangspunt is dat er een woningbouwontwikkeling gecombineerd met zorgfuncties komt. In 2022 wordt het puk vastgesteld. De rol van de gemeente is faciliterend.

Martelaren van Gorcumkerk
In 2022 wordt een nota van uitgangspunten opgesteld.

Leidschenveen Ypenburg

De Venen
In 2022 wordt een planuitwerkingskader opgesteld en vindt participatie plaats met bewoners en andere betrokkenen.

De gemeente faciliteert en speelt een actieve rol in het ontwerp, de inrichting en de uitvoering van de openbare ruimte. Het is essentieel om de woningbouwontwikkeling van de Wijkontwikkelingsmaatschappij aan te laten sluiten op de openbare ruimte. Ook in de omgevingswetprocedure speelt de gemeente een actieve rol. Voor het totale project De Venen is een woningbouwimpuls-subsidie toegekend van € 7,5 mln. Hiertegenover staat een gemeentelijke dekking vanuit de Eneco-gelden van 7,5 mln.

Madeliefveld
De gemeente Den Haag en wooncorporatie WoonInvest spannen zich in om wooneenheden op het Madeliefveld te ontwikkelen in stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg. Er staan 250 wooneenheden op de planning. De ontwikkeling van 250 wooneenheden op het Madeliefveld is onderdeel van de prestatieafspraken tussen de gemeente en de wooncorporatie WoonInvest. Het gaat vooral om sociale huur. In 2022 wordt het bijbehorende uitwerkingsplan vastgesteld. WoonInvest zorgt voor de benodigde onderbouwing van het uitwerkingsplan. De gemeente stelt het uitwerkingsplan op basis hiervan op en werkt het uit. Na vaststelling van het uitwerkingsplan wordt het ontwerp van de ontwikkeling nader gespecificeerd. Start ontwikkeling op het Madeliefveld: eind 2022.

A4 Vlietzone
In 2022 wordt een visie voor de hele A4/Vlietzone bestuurlijk vastgesteld.

In 2022 gaat de gemeente verder met het provinciale participatietraject en het samenwerkingstraject met de ander gemeenten in de A4/Vlietzone. Het gaat om Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Delft en Leiden. De gemeente heeft als rol om de Haagse ambities en wensen voor de A4/Vlietzone op te nemen in de totale visie voor de A4/Vlietzone en dat in 2022 bestuurlijk te laten vaststellen.

Deelplan 20
In Deelplan 20 worden in 2022 de resterende kavels in kleinschalig opdrachtgeverschap gebouwd. Het gaat om totaal 100 kavels voor 148 woningen en 4 bedrijfskavels. In 2023 wordt de openbare ruimte definitief aangelegd. In Deelplan 20 wordt betaald parkeren ingevoerd na realisatie van de woningen (RIS 297955). De kosten staan in de grondexploitatie (RIS 297955).

Deelplan 26
In 2022 gaat de Pathé bioscoop in Ypenburg open. De gemeente legt de openbare ruimte rondom de bioscoop definitief aan.

ROC Mondriaan Oude Middenweg
Er is behoefte aan een permanente onderwijshuisvesting op de locatie van de huidige tijdelijke vestiging van het ROC Mondriaan aan de Henri Faasdreef. Dit kavel is onderdeel van een groter ontwikkelgebied aan de Oude Middenweg in Leidschenveen. Nadat in 2020 de nota van uitgangspunten is vastgesteld en in 2021 het projectdocument, zal in 2022 de omgevingsvergunning worden verleend. Dan start de bouw van het nieuwe permanente schoolgebouw. Oplevering: zomer 2023.

Scheveningen

AMF
De gemeente faciliteert het Rijksvastgoedbedrijf in haar toekomstverkenning voor de herontwikkeling van de Frederikkazerne, inclusief AMF. Uitgangspunt: in de toekomstige situatie blijft de Frederikkazerne beschikbaar voor defensiedoeleinden. Dat betekent dat er passende bouwwerken komen, zoals kantoren en ondersteunende functies. Begin 2022 is de verkenning afgerond.

Westbroekpark, Scheveningse bosjes, Waterpartij
Na het uitvoeren van een aantal ‘quick wins’ resteert er circa € 3,5 miljoen. Dit zal volledig worden ingezet voor enkele projecten uit de visie. Een voorstel voor de keuze is medio 2021 aan de raad aangeboden. Op basis hiervan investeert de gemeente in 2022 in deze projecten.

Plesmanweg
In 2022 wordt de besluitvormingsprocedure doorlopen voor de nieuwbouw achter het monument (oude ministerie van I&W) aan de Plesmanweg. De transformatie van het monument zelf is dan al in volle gang.

Haagse Hout

Spaarwaterstraat
In 2021 wordt de nota van uitgangspunten afgerond. Begin 2022 kan dan de besluitvorming plaatsvinden. Aansluitend wordt een projectdocument en GREX opgesteld en start de aanbesteding van het ontwerp. Verder op de agenda: selectie van de woningcorporatie en selectie van een ontwikkelaar voor de marktwoningen. In 2022 gaat de gemeente door met het participatietraject met de buurtbewoners en andere betrokkenen. Al deze stappen zijn afhankelijk van besluitvorming in 2021 over het woonprogramma.

De gemeente heeft een actieve rol aangezien een GREX wordt opgesteld. Onderdeel is de verwerving van het Kinderdagverblijf 2Samen om het project mogelijk te maken. De contractuele afspraken met 2Samen zijn waarschijnlijk in 2022 rond.

Willem Royaardsplein
Initiatiefnemer van dit project is de eigenaar van het winkelcentrum, WP Retail Invest. Het gaat om het huidige parkeerterrein, de paviljoens en een aantal kiosken op en rond het plein. Er komt een ondergrondse parkeergarage, daarboven de supermarkt met de dagwinkels. Op de eerste, tweede en derde verdieping komen woningen. In de tweede fase, als de Albert Heijn is verhuisd, gaat de eigenaar de bestaande winkels in de plint renoveren, het kopgebouw slopen en starten met nieuwbouw. In 2022 wordt het bestemmingsplan aan de raad voorgelegd. Dit vormt het planologisch kader voor de ontwikkeling van het Willem Royaardsplein.

Shell
In 2022 is de sanering van gebouw C23 klaar. Daarna volgt de sloop en vervolgens de nieuwbouw.

Gebiedsontwikkeling Laan van NOI/ IT Security Campus
In 2022 worden de ambities uit de gebiedsagenda Laan van NOI/ICT Security Campus concreet. Voor de eerste fase van de gebiedsontwikkeling aan de Haagse kant van het station is een ontwerp- bestemmingsplan gemaakt. Hier ligt het mintgroene pand van het voormalig ministerie van Sociale Zaken. Er is een beeldkwaliteitsplan en een integraal buitenruimteplan is in de maak. De eerste fase van het bouwplan wordt in de loop van het jaar uitgewerkt tot een omgevingsvergunning.

De tweede fase gaat over de Voorburgse zijde van het station Laan van NOI. Na afronding van de participatie wordt een besluit genomen over de ruimtelijke kaders. Daarna gaan we afspraken maken met alle partijen over de verdere ontwikkeling.

Grotiusplaats
In 2022 start de uitvoering van de overkapping over de A12, inclusief de inrichting van de openbare ruimte op het Maria Stuartplein, voorheen Grotiusplaats.

Koninklijk Conservatorium  
Het Koninklijk Conservatorium verhuist naar AMARE en daarmee komt de huidige locatie vrij voor herontwikkeling. De gemeente krijgt de locatie begin 2022 in eigendom. We geven dit vervolgens uit aan 2 ontwikkelende partijen. Er komt een plan voor een ontwikkeling op deze locatie, waarbij de nadruk ligt op kantoorruimte en commerciële ruimte. In 2022 wordt het omgevingsplan opgesteld.

Bezuidenhoutseweg 50
De initiatiefnemer wil op de Bezuidenhoutseweg 50 aan het Haagse Bos een toren van 50 meter realiseren. Het plan gaat uit van hotelappartementen. In de onderste 3 lagen komt kantoorruimte. Na de vaststelling van het planuitwerkingskader kan in 2022 een omgevingsvergunning door de initiatiefnemer worden aangevraagd. De gemeente begeleidt de initiatiefnemer.

3. Wonen en Bouwen

Woningbouw

Woningbouw
In 2022 werkt het college aan de uitvoering van de Woonagenda (RIS 305711) en het urgentieprogramma Betaalbare woningbouw (RIS 305713). Inzet: betaalbare woningbouw mogelijk maken. Bij nieuwbouw is de norm: 30% sociale woningen en 20% middeldure huurwoningen. Verder streven we naar 20% betaalbare koop, waarbij ook wordt gekeken naar particulier opdrachtgeverschap en coöperatieve woonvormen. Dit realiseren we per project of per gebied, overal in de stad. Als de norm in een betreffend gebied niet wordt gehaald, volgt compensatie elders in de stad.

30% sociale woningbouw & woningcorporaties
Woningcorporaties hebben het primaat bij de norm van minimaal 30% sociale woningbouw. Gezien de bouwambities van 4.000 woningen per jaar, willen we elk jaar de bouw van 1.200 sociale huurwoningen starten. We verwachten op basis van de huidige inzichten (peildatum: eerste kwartaal 2021) in 2022 een start van de bouw van ongeveer 900 tot 1.000 sociale huurwoningen van woningcorporaties, exclusief studentenwoningen. Er is € 50 miljoen beschikbaar als extra impuls voor sociale woningbouw en starters op de koopmarkt. Verder is 20% van de resterende Eneco-gelden bestemd voor het verhogen van kwaliteit in gebiedsontwikkelingen en sociale woningbouw. We gebruiken, waar nodig, vanaf 2022 de mogelijkheid woningbouwcategorieën vast te leggen in het bestemmingsplan.

Het investerend vermogen van de Haagse woningcorporaties is na verschillende lobbytrajecten aan het verbeteren. Toch zijn we er nog niet. Het hangt af van de maatregelen van het Rijk in hoeverre de Haagse corporaties kunnen investeren in de stad. De derde corporatie van Den Haag, Vestia, kampt nog steeds met de gevolgen van het derivatenschandaal. Vestia heeft in overleg met de branche besloten zichzelf op te splitsen in 3 corporaties. In 2022 wordt dit verder uitgevoerd en dat heeft ook gevolgen voor Den Haag.

We willen een zo goed mogelijke uitkomst voor de huurders van Vestia. Er wordt intensiever samengewerkt in de regio. Om Den Haag te ondersteunen bij de betaalbare woningbouwopgave wordt aan provincie en Rijk gevraagd om ervoor te zorgen dat alle gemeenten in de regio een afdwingbare bijdrage leveren. Om de investeringsmogelijkheden van corporaties in Den Haag verder te vergroten, is in 2021 korting gegeven op de bouwleges (rode leges) bij de bouw van sociale huurwoningen van corporaties. De regeling stopt zodra het budget is uitgeput.

2022 is het een na laatste jaar van de looptijd van de raamovereenkomst met Haagse woningcorporaties en huurdersorganisaties. Dit jaar moet duidelijk worden of alle doelen gehaald kunnen worden of dat de laatste 2 jaar bijsturing nodig is. We maken in 2022 opnieuw prestatieafspraken met woningcorporaties.

Woonruimteverdeling

Druk op de sociale woningvoorraad
De druk op de bestaande sociale huurvoorraad is hoog. Het aantal woningzoekenden neemt toe en het aanbod neemt af doordat er steeds minder woningen vrijkomen. Deze druk wordt naar verwachting de komende jaren nog groter. Er komen meer herstructureringskandidaten die vanwege de sloop van hun woning moeten verhuizen. Zij laten geen woning achter die regulier verhuurd kan worden.

Daarnaast zien we dat de druk op huisvesting vanuit bijzondere doelgroepen toeneemt. De druk neemt ook toe doordat gemeenten is gevraagd de gedupeerden van de toeslagenaffaire te helpen. Onder deze gedupeerden bevinden zich huishoudens die door de toeslagenaffaire zijn getroffen in hun huisvesting.

Het college wil de wachttijd voor reguliere woningzoekenden niet verder laten oplopen. Daarvoor zijn acties nodig, zoals woningen bijbouwen en de doorstroming stimuleren. Ook stimuleert de gemeente passend wonen, bijvoorbeeld door het vrijspelen van schaarse grote woningen.
We leggen de terugkeergarantie voor mensen die moeten verhuizen vanwege sloop vast in de huisvestingsverordening. Het gaat hierbij om huishoudens met een inkomen dat passend is voor een sociale huurwoning. Het college wil dat de huishoudens met een inkomen dat niet passend is voor een sociale huurwoning met voorrang terug kunnen keren in middeldure huurwoningen, dan wel betaalbare koopwoningen.

Urgenties
Woningzoekenden met ernstige woonproblemen kunnen een urgentieverklaring aanvragen. Met de heersende woningnood, is het echter steeds ingewikkelder geworden om mensen snel aan passende woonruimte te helpen. De huisvestingsverordering 2019, waarmee de regels om in aanmerking te komen voor een urgentieverklaring strenger zijn geworden zorgt ervoor dat er meer regulier woningzoekenden in aanmerking komen voor een woning op basis van wachttijd. Tegelijkertijd zien we een toenemend aantal schrijnende gevallen, wat leidt tot het vaker toepassen van de hardheidsclausule. Ook vallen mensen soms tussen wal en schip wanneer bijvoorbeeld een veranderende gezondheidssituatie een andere woning noodzakelijk maakt.

In 2021 is daarom gestart met een nieuwe werkwijze rond individuele casussen en urgenties, waarbij schrijnende gevallen vroegtijdig worden gesignaleerd en mensen zo veel en zo compleet mogelijk worden begeleid. Daarnaast is een projectteam gestart dat onder meer gaat kijken naar de voorwaarden voor urgentie en of deze aanpassingen behoeven, het versimpelen van aanvraagprocedures en -formulieren en het snel aanpakken van schrijnende situaties in overleg met betrokken diensten. Het uitgangspunt hierbij is dat de menselijke maat centraal komt te staan. De aanbevelingen van het projectteam zullen in 2022 worden geïmplementeerd en zo nodig worden verwerkt in de huisvestingsverordening Den Haag 2019. Voor het projectteam en de verdere uitwerking van de nieuwe werkwijze zijn extra middelen beschikbaar gesteld: €0,2 mln. in 2021 en € 0,4 mln. in 2022.

Middensegment
De langjarige verhuring in het middensegment wordt geborgd in de met marktpartijen te sluiten overeenkomsten. Naast het bij nieuwbouw vastleggen van middeldure huur in privaatrechtelijke afspraken, gebruiken we de mogelijkheid dit in bestemmingsplannen vast te leggen. Zo leggen we vast dat de woningen ook in geval van huurverhoging en mutatie, betaalbaar blijven.

Daarnaast is de huisvestingsvergunning voor middeldure huurwoningen van kracht. Begin 2022 komen de resultaten van het WoON2021 beschikbaar. Aan de hand daarvan kan in beeld worden gebracht of de concurrentiepositie van middeninkomens op de Haagse woningmarkt is verbeterd. Tot die tijd richt de jaarlijkse evaluatie van de huisvestingsvergunning voor middeldure huurwoningen zich op de invoerings-en uitvoeringsaspecten van de huisvestingsvergunning. In 2021 zal de één-meting worden uitgevoerd. Gekeken wordt nog of hierover een aparte brief naar de raad wordt gestuurd of dat de een meting wordt opgenomen in de voortgangsrapportage maatregelen Woonagenda (zie onder Monitoring Woonagenda). Bij de een-meting zal niet opnieuw naar de ervaring van marktpartijen, woningzoekenden en geslaagde huurders gevraagd worden. Dit onderzoek laten we uitvoeren in 2022.

Voorraadbeleid
In 2022 gaat de gemeente verder met het voorraadbeleid. Voor kamerbewoning geldt een vergunningplicht vanaf 2 personen. Vanwege de schaarste in de woningvoorraad en leefbaarheid kan nieuwe kamerbewoning niet meer in alle wijken en buurten van de stad plaatsvinden. Sowieso zijn er strengere eisen voor kamerbewoning. Mensen die hun woning tijdens vakanties willen verhuren, moeten een registratienummer en een vergunning aanvragen. Ook kunnen zij maximaal 30 nachten per kalenderjaar verhuren. Ook voor een bed & breakfast is een registratienummer vereist. In 2022 wordt het bouwkundig splitsingsbeleid geëvalueerd en zo nodig aangepast.

Opkoopbescherming
Er komt een opkoopbescherming om de goedkope en middeldure koopwoningvoorraad te beschermen en starters meer kansen te geven op een koopwoning. Het wetsvoorstel ligt momenteel in de Eerste Kamer. Zodra het wetsvoorstel is aangenomen, is het mogelijk om de opkoopbescherming op te nemen in de Huisvestingsverordening. De gemeente heeft hiermee de mogelijkheid om bepaalde wijken aan te wijzen waar een verbod geldt om koopwoningen op te kopen en vervolgens te verhuren. We hopen dat dit begin 2022 mogelijk is.

Monitor Woonagenda
De doelen uit de Woonagenda worden goed in de gaten gehouden. De eerste voortgangsrapportage over 2019 en 2020 verschijnt eind 2021, samen met de monitor van de Haagse woningmarkt. Daarna zal dit jaarlijks gebeuren.

Huisvesting aandachtsgroepen

Huisvesting zorgdoelgroepen
In 2022 werkt de gemeente verder aan extra huisvesting van zorgdoelgroepen en statushouders. Onder zorgdoelgroepen verstaan we: cliënten die vanuit een intramurale setting naar een onzelfstandige of zelfstandige woning gaan, waarvoor zij huur betalen en eventuele ondersteuning ontvangen (RIS 306937). Statushouders zijn vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen.

Wat zijn de activiteiten in 2022?

• Uitvoeren van lopende afspraken: zoals de convenanten met woningcorporaties. Maar ook zorgaanbieders de ruimte bieden in de corporatievoorraad voor de huisvesting van statushouders.
• Werken met 9 regiogemeenten aan het beter spreiden van de uitstromers over de gemeenten. Voorstel is het opzetten van een nationaal plan huisvesting aandachtsgroepen. Hierbij horen maatregelen als: het hervormen van de verhuurderheffing, het aanpassen van de kostendelersnorm, het inzetten van meer tijdelijke woningen en het organiseren van structurele middelen hiervoor.
• Werken aan meer projecten voor zorgdoelgroepen en statushouders, verspreid over de stad.
• Werken aan een aandeel woningen voor deze doelgroepen in álle woningbouwprojecten.

Woningen voor statushouders
Statushouders krijgen een éénmalige woningbemiddeling aangeboden door de woningcorporaties. Het aantal te huisvesten statushouders varieert per jaar. In 2021 worden er circa 750 statushouders verwacht. Dit is een verdubbeling van het voorgaande jaar. Het is onzeker of deze trend zich in 2022 zal voortzetten. Een deel van de statushouders wordt gehuisvest in de corporatievoorraad. Daarnaast is er nog een kleine flexibele schil beschikbaar van (on)zelfstandige woonruimte zoals aan de Anna van Hannoverstraat. Enkele andere locaties worden gesloten. Ook is er met Staedion een pilot opgestart om locatie Koolwitjelaan te verbouwen tot grotere woningen. Het ministerie heeft hiervoor een subsidie beschikbaar gesteld.

Vernieuwing zorgvastgoed/langer zelfstandig thuis
Traditionele verzorgingshuizen worden waar mogelijk omgebouwd tot nieuwe vormen van wonen en zorg. Er is dan een deel van het gebouw ingericht voor verpleeghuiszorg en een ander deel voor zelfstandig wonen. Hier is zorg voor kwetsbare ouderen die een beschermde woonomgeving nodig hebben. In de plint van het gebouw is ruimte voor zorg- en welzijnsfuncties. Het college ondersteunt deze nieuwe woon-zorgvoorzieningen. We voeren gesprekken met initiatiefnemers en eigenaren van zorgvastgoed (zorginstellingen, corporaties) en matchen waar mogelijk vraag en aanbod. Ook verwijzen we naar de rijksregeling voor woon-zorginitiatieven.

Groepswonen
In de betaalbare koopopgave kijken we naar mogelijke vormen van groepswonen. We koppelen initiatiefnemers voor groepswonen aan het Centrum Groepswonen bij mogelijk interessante ontwikkelingen. We hebben regelmatig overleg met het centrum over ontwikkeling van locaties. We nemen het advies van het centrum groepswonen over de behoefte aan geclusterde woonvormen daarin mee.

Doorstroom
De gemeente ondersteunt ouderen bij het zoeken van passende woonruimte met de inzet van doorstroommaatregelen:

• De gemeentelijke doorstroommakelaar verbindt relevante partijen zoals stadsdelen, welzijnsorganisaties, Wmo consulenten en corporaties.
• De doorstroompremie-regeling is verlengd met een looptijd tot en met 31 december 2022.
• We stimuleren de doorstroming van senioren in grote woningen.
• We stimuleren de doorstroming van ouderen naar beter toegankelijke seniorenwoningen.
• We ontwikkelen een informatieplatform voor senioren over woningaanbod, woningaanpassingen en ondersteuning.
• We doen mee aan het project Woongemak. Dit project stimuleert eigenaren en bewoners van 65 jaar en ouder tot collectieve inkoop van voorzieningen zodat ze langer in hun eigen woning kunnen blijven wonen.

Studenten
Het aantal studenten blijft groeien en dat is goed merkbaar in de stad. De huisvestingsbehoefte van studenten wordt gevolgd aan de hand van de monitor studentenhuisvesting. Tussen 2020 en 2026 willen we 3.000 extra wooneenheden voor studenten creëren. Voor de periode tot 2023 is de ambitie 1.000 wooneenheden, waarbij wij op koers lopen. Voor de periode na 2023 blijven wij kijken naar kansen voor studentenhuisvesting in de hele stad. Focus: betaalbaarheid en het vergroten van de weerbaarheid van studenten tegen malafide kamerverhuur.
We monitoren de effecten van de nieuwe nota voorraadbeleid en de gewijzigde huisvestingsverordening op de beschikbaarheid van studentenwoningen

Arbeidsmigranten
Het college heeft toegezegd de raad te informeren over de huisvesting van EU-arbeidsmigranten. In 2021 en de daarop volgende jaren, werken we, samen met de regiogemeenten, aan een nieuwe ambitie op dit gebied. We maken hier regionale afspraken over en vragen de provincie op de uitvoering van het plan toe te zien. Voldoende huisvesting voor deze doelgroep is belangrijk en verlicht de druk op de bestaande woningmarkt. Voor het realiseren ervan doen we een beroep op werkgevers en huisvesters om hun verantwoordelijkheid te nemen. We onderzoeken als gemeente waar we hen daarbij kunnen ondersteunen. Met de nieuwe beleidsontwikkelingen op het gebied van kamerverhuur en verhuurdersvergunning wordt de verhuur in de bestaande voorraad, waar veel arbeidsmigranten zijn gehuisvest, verder gereguleerd. Zo kunnen we misstanden voorkomen en aanpakken.

Onmisbare beroepsgroepen
Den Haag heeft grote personeelstekorten in een aantal cruciale beroepsgroepen. We maken in 2022 afspraken met een aantal institutionele beleggers om vrijkomende woningen beschikbaar te stellen voor een beperkt aantal schaarse beroepsgroepen, zoals docenten en politieagenten. We willen hiermee de arbeidstekorten in de stad kleiner maken.

Woonwagenbewoners

In 2021 worden er voor 2022 afspraken gemaakt met de corporaties en de huurdersverenigingen in de prestatieafspraken over standplaatsen en het bieden van huisvesting van woonwagenbewoners in huurwoonwagens voor de sociale doelgroep.  Aangezien we als gemeente een behoorlijke opgave en inspanningsverplichting hebben voor deze relatief kleine doelgroep naar aanleiding van het oordeel van het College van de Rechten van de Mens reserveren we middelen in de begroting en zorgen we voor voldoende inzet voor bemensing en waar nodig huren we externe partijen in. 

Andere woonvormen
In het kader van de Woonagenda wordt in het eerste halfjaar van 2021 een verkenning gedaan naar andere woonvormen. Onder andere CPO, groepswonen, wooncoöperaties en andere woonvormen worden daarin meegenomen. Na de zomer van 2021 werken we aan een voorstel voor een programma andere woonvormen.

Woonkwaliteit en leefbaarheid

Kwaliteitsbeleid Haagse woningvoorraad
In 2022 gaat de gemeente aan de slag met de uitkomsten van het onderzoek naar de kwaliteit van de Haagse woningvoorraad. De volledige rapportage wordt eind 2021 aangeboden aan de raad. Deze rapportage zal input vormen voor het college om te komen tot een weging en prioritering van beleid en acties op het gebied van verbetering van de kwaliteit van de Haagse woningvoorraad. Het college komt in 2022 met een voorstel waarin staat of en in welke mate het bestaande beleid voldoende is om tot het gewenste kwaliteitsniveau te komen, of dat er eventueel aanpassingen nodig zijn.

VvE-balie
De VvE-balie werkt aan een toekomstbestendige woningvoorraad en helpt Verenigingen van Eigenaars (VvE) bij achterstallig woningonderhoud en het verduurzamen van hun pand. Verder stimuleren de adviseurs de ontwikkeling tot sterke verenigingen en activeren en adviseren zij woningeigenaren over duurzaam woningonderhoud en andere zaken. Daarmee is de VvE-balie een belangrijk instrument voor het behoud van de kwaliteit van onze woningvoorraad en één van de pijlers van de verduurzaming van de woningvoorraad.

Het aantal vragen en verzoeken voor ondersteuning van Verenigingen van Eigenaars neemt toe. Steeds vaker biedt de balie haar diensten proactief aan in wijken en stadsdelen. Het aantal particuliere verhuurders neemt toe in de stad en veelal hebben zij bezit in een vereniging. Dit brengt een andere dynamiek met zich mee. De VvE-balie zet zich in om deze doelgroep gerichter van informatie en advies te voorzien.
Sinds 2021 is de VvE-balie uitgebreid naar de VvE- en huurbalie. Ook huurders en verhuurders in de particuliere verhuur kunnen hier terecht voor informatie. Het is de ingang bij de gemeente om verhuurders op weg te helpen.

Huurbalie
In 2021 heeft de nieuwe Huurbalie haar deuren geopend op de Escamplaan en de Denneweg. Daarnaast is de balie telefonisch en digitaal bereikbaar en zullen spreekuren worden gehouden op locatie. De Huurbalie helpt particuliere huurders en verhuurders in Den Haag met gratis, onafhankelijk advies en informatie over bijvoorbeeld huurcontracten of woningonderhoud. De opening van de Huurbalie is een van de maatregelen waarmee de gemeente werkt aan het bevorderen van goed verhuurderschap.

Particuliere huurmarkt
De sterke groei van de particuliere huurmarkt, samen met diverse misstanden die er spelen rondom slecht verhuurderschap, vragen om een nieuwe en uitgebreide focus op deze sector. Ook in 2022 hebben we periodieke overleg met particuliere verhuurders om de samenwerking te versterken. Op de agenda: een gezamenlijk manifest met afspraken over goed verhuurderschap.

4. Toezicht en handhaving wonen
Er is een grote druk op de woningmarkt. Er is sprake van achterstallig woningonderhoud en onrechtmatige bewoning, waaronder niet juiste huisvesting van arbeidsmigranten. Om dit tegen te gaan wordt is de begroting van 2022 en daarna structureel extra geld uitgetrokken voor de handhaving van de huisvestingsvergunning. Daarnaast wordt in 2022 en 2023 vanuit de Eneco-gelden extra geïnvesteerd in de Haagse Pandbrigade.

Haagse Pandbrigade
De Haagse Pandbrigade zorgt voor naleving van de regels met betrekking tot veiligheid, leefbaarheid en kwaliteit van de fysieke leefomgeving van de stad. Hiervoor houdt de Haagse Pandbrigade toezicht op de hele bebouwde omgeving. Ze grijpt in als het mis gaat. Deze inzet draagt direct bij aan de ontwikkeling van de stad en aan het behoud van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad. De brigade handelt overtredingen af die betrekking hebben op het gebruik en de staat van gebouwen. Het gaat bijvoorbeeld om achterstallig woningonderhoud, strijdigheid met het bestemmingsplan, onrechtmatig gebruik van woningen en illegale bouw. De Haagse Pandbrigade voert integrale controles uit. Daarbij kijken medewerkers niet alleen naar de staat en het gebruik van gebouwen, maar ook naar inschrijvingen in de basisregistratie persoonsgegevens en mogelijke fraude met sociale voorzieningen.

Beleidskader
Het beleidskader ‘Handhaven met ambitie’ is de basis voor de inzet van de Haagse Pandbrigade. Het doel van dit beleid is om de inzet te richten op de meest urgente problematiek en gebieden. Daarom worden elk jaar opgaven benoemd in het jaarplan VTH, waar extra opsporing en handhavingscapaciteit op wordt gericht. De nieuwe opgaven worden benoemd in het nog op te stellen jaarplan VTH 2022.

Naar verwachting komen er bij het Meld- en Steunpunt Woonoverlast in 2022 meer dan 4.000 meldingen van burgers binnen. Daarnaast komen er meldingen van professionals binnen, zoals de politie. Het is onbekend hoeveel dit er in 2022 precies worden, omdat de politie momenteel werkt aan speciale meldprocedure. De afgelopen jaren hebben een stijgende trend laten zien en de verwachting is dat dit doorzet. Niet alle meldingen worden afgehandeld in 2022, als daarnaast opgaven worden uitgevoerd. Om te zorgen dat urgente meldingen wel worden opgepakt, is dit jaar een systematiek uitgewerkt.   

De Haagse Pandbrigade richt zich de komende jaren op verdere digitalisering van werkprocessen. Dit komt de efficiëntie ten goede. Daarnaast wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de digitale schouw om de opsporing van overtredingen naar een hoger plan te krijgen. Tot slot is er veel aandacht voor een heldere communicatieaanpak en het opleiden en begeleiden van medewerkers. Dit is onderdeel van de implementatie van de nieuwe werkwijze uit het beleidskader ‘Handhaven met ambitie’.

5. Beheer bedrijfspanden
De gemeente besluit soms om gronden en panden strategisch aan te kopen met het oog op toekomstige stedelijke ontwikkeling. De gemeente probeert het vastgoed dan te verhuren. Per saldo zijn de exploitatielasten van het vastgoed (zoals zakelijke lasten, beheerlasten, afschrijvingen en rentelasten) hoger dan de baten. De gemeente dekt dit exploitatietekort uit de reserve Strategisch vastgoed stadsontwikkeling. De gemeente bepaalt in hoeverre het noodzakelijk is de panden langdurig in portefeuille te houden en kan op basis daarvan overwegen een deel van de vastgoedportefeuille te verkopen. Van de objecten die niet worden verkocht, optimaliseren we waar mogelijk de lasten en baten.

6. Omgevingsvergunningen
Tot 1 juli 2022 zal een aanvraag voor een omgevingsvergunning worden behandeld op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO). Op 1 juli 2022 treden naar verwachting de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging in werking.

Wat gaat er veranderen?
De grootste wijziging voor vergunningverlening is dat er een ‘knip’ komt. Voor het ruimtelijke en het technische deel zijn met de Omgevingswet voortaan 2 vergunningen nodig: een ruimtelijke en een technische vergunning. In 2022 worden daarom meer aanvragen voor een omgevingsvergunning verwacht. Daarnaast vervalt de technische vergunning voor de lagere risicoklassen: gevolgklasse 0 en 1. Voor een deel van de lagere risicoklassen moet de initiatiefnemer zelf aantonen dat zijn bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit. Hij moet daarvoor een externe kwaliteitsborger inschakelen. De preventieve toets door de gemeente vervalt voor dit type bouwactiviteiten, zoals grondgebonden woningen, kleine industriegebouwen en fietsbruggen. De gemeente blijft wel toezichthouder op de naleving van het bouwbesluit.

Stikstof
De nieuwe Stikstofwet is 1 juli 2021 in werking getreden. Deze wet bevat een vrijstelling voor projecten die een kleine en tijdelijke stikstofdepositie veroorzaken. Het regelt ook de verplichting om de stikstofemissie bij projecten minimaal te houden. Voor de gebruiksfase van projecten en projecten die niet onder de vrijstelling gerealiseerd kunnen worden, is ontwikkelruimte nodig. Daarvoor zijn we in gesprek met het Rijk, de provincie, Omgevingsdienst Haaglanden en initiatiefnemers.

Publicatie
Per 1 juli 2022 regelt de Wet elektronische publicatie dat de gemeente documenten die fysiek ter inzage liggen, ook digitaal ter inzage moeten liggen.

7. Bestemmingsplannen
De gemeente is verplicht voor haar grondgebied bestemmingsplannen of beheersverordeningen vast te stellen. Het actualiseren gebeurt echter beperkt omdat de wettelijke bepaling hiervoor is vervallen met de komst van de Omgevingswet.

Omgevingswet
De Omgevingswet is recent opnieuw uitgesteld. De nieuwe datum is 1 juli 2022. De gemeente werkt  onverminderd door aan de voorbereidingen. De focus ligt op de inrichting van het proces voor vergunningverlening, de voorbereiding van het omgevingsplan, bijbehorend participatiebeleid en aansluiting op het Digitaal Stelsel Omgevingswet. De transitieperiode van de wet loopt tot en met 2029. In deze periode vinden de inhoudelijke afwegingen plaats over de omgevingsvisie (gereed 2024), het opstellen van het definitieve omgevingsplan, het dienstverleningsniveau, de verdere uitwerking van participatie en wijze van uitvoering van de visie.

Kwaliteitszorg gebiedsontwikkelingen
Kenmerkend voor de prioritaire gebiedsontwikkelingen in Binckhorst, CID en Den Haag Zuidwest is de combinatie van stedelijke verdichting in de bestaande stad, vergroenen, verduurzamen en mobiliteitstransitie. Uitgangspunt is dat de ontwikkelingen bijdragen aan een mooie stad met een goed leefklimaat. Dat is een uitdagende opgave die vraagt om een integrale aanpak en veel aandacht voor kwaliteit en samenhang van gebouwen en buitenruimte. December 2020 heeft het college daarom besloten om via 3 sporen invulling te geven aan kwaliteitszorg bij de prioritaire gebiedsontwikkelingen (zie commissiebrief stadsstedenbouwer en ruimtelijk kwaliteitssysteem, RIS 307136).

Deze sporen zijn:
1) Het opstellen van beeldkwaliteitsplannen voor de grote gebiedsontwikkelingen_.
2) Het aanstellen van een stadsstedenbouwer als verantwoordelijke voor het ruimtelijke kwaliteitssysteem.
3) Het instellen van kwaliteitsteams. De kwaliteitsteams zijn onderdeel van het ruimtelijke kwaliteitssysteem. Taak: het stimuleren en borgen van de integrale ruimtelijke kwaliteit tijdens het planvormingsproces.

8. Kernregistraties
Ook in 2022 gaan we door met het ontwikkelen van de wettelijk basisregistraties  In dit stelsel zijn 10 basisregistraties met elkaar verbonden. Naast het reguliere beheer van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen  en de Basisregistratie Grootschalige Topografie gaat onze aandacht in 2022 in het bijzonder uit naar de Basisregistratie Ondergrond.

Basisregistratie ondergrond
In 2022 gaat de gemeente verder met de Wet Basisregistratie Ondergrond. Hiermee worden gegevens over de ondergrond gedigitaliseerd, gestandaardiseerd, geharmoniseerd en publiek beschikbaar gesteld. De inhoud van de deze basisregistratie wordt in 4 fasen gerealiseerd. In elk fase staat een aantal registratieobjecten centraal waar standaarden voor worden opgesteld.  In 2022 moeten 5 nieuwe registratieobjecten door de bronhouder/gemeente worden toegevoegd. Het gaat om gegevens over het grondwaterproductiedossier, het grondwater gebruikssysteem en geologische boormonsterbeschrijvingen van de Haagse ondergrond.

3D-gegevens
Het inwinnen, bijhouden en ontsluiten van 3D-gegevens maakt steeds meer onderdeel uit van de bedrijfsvoering van de gemeente. We werken samen met de gemeenten Rotterdam en Amsterdam en de Vereniging van Nederlands Gemeenten aan het investeringsvoorstel Totaal 3Dimensionaal. Doel: een landelijke standaard voor 3D-objectenregistratie, als basis voor het digitale 3D-stadsmodel. In 2022 staat de oplevering gepland van de 3D-standaard inwin/beheer/gebruik-procedure.

Datalab
In 2022 wordt het digitale participatiemiddel Datalab ingezet voor de energietransitie in Mariahoeve en andere wijken. Datalab is een digitale plek waar bewoners, ondernemers en de gemeente informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Met kaarten en 3D-visualisatie  wordt de informatie helder.

Omgevingsplan
In 2022 werken we verder aan de technische omgeving voor het Omgevingsplan in het kader van de Omgevingswet. In 2022 willen we de kernregistratie Beleid inzetten voor gebruik bij de Omgevingswet. Hiermee wordt het beleid van de gemeente op een beknopte en overzichtelijke manier zichtbaar en begrijpelijk voor bewoners en bedrijven.

9. Grondbeleid
Actief grondbeleid bestaat uit het verwerven van grondposities, het bouw- en woonrijp maken en het uitgeven van grond. Het woonrijp maken maakt integraal deel uit van de gebieds- of locatieontwikkeling, conform het betreffende projectdocument en de bijbehorende grondexploitatie waarin niet alleen de kosten en opbrengsten, maar ook de risico’s zijn opgenomen en afgedekt. In een aantal gevallen werkt de gemeente daarbij samen met marktpartijen of met andere overheden.

De processen en kaders waarbinnen actief grondbeleid wordt gevoerd, staan in de nota Grondbeleid (RIS 302035) en in de verordening Beheersregels grondexploitaties en strategisch bezit gemeente Den Haag 2018 (RIS 298629). In het najaar van 2021 komt de gemeente met een plan om meer in te zetten op actief grondbeleid.

De gemeente voert bij faciliterend grondbeleid zelf geen grondexploitatie. De gemeente stimuleert particuliere initiatieven en neemt waar mogelijk planologische belemmeringen weg en ondersteunt het met begeleiding. Eventueel stimuleert de gemeente private investeringen door te investeren in publieke voorzieningen, zoals infrastructuur en openbare buitenruimte.

De kosten die de gemeente maakt voor initiatieven die niet binnen het geldende bestemmingsplan passen, worden zoals verhaald via een anterieure overeenkomst of een exploitatieplan. Gemeentelijke kosten bij initiatieven die wel passen binnen de planologische kaders/bestemmingsplan worden via de leges verhaald.